Özdemir ?nce / Cumhuriyet
Kültür Sanat

Özdemir ?nce, (d. 1 Eylül 1936, Mersin), Türk ?air, yazar ve gazeteci.

1956'da Mersin Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam etti. 1960'ta Ankara Gazi E?itim Enstitüsü Frans?zca bölümünü bitirdi. Bir y?l Sand?kl? Ortaokulu'nda ö?retmenlik yapt?ktan sonra yedek subayl?k hizmetini ?zmir-Bornova 57. Er E?itim tugay?nda yapt?. Ard?ndan, Ayd?n Lisesi'nde ö?retmenlik yaparken, Fransa'n?n açt??? s?nav? kazanarak 1965-1966 aras?nda Paris'te Sorbonne Üniversitesi'ne ba?l? "Institut des Professeurs de français à l'Etranger"de ça?da? Frans?z dili ve edebiyat? ile "Institut de phonétique"te fonetik hakk?nda e?itim gördü. Yurda dönü?ünde Ayd?n ve Mu?la liselerinde ö?retmen olarak çal??t?.Ya?am? 1969’da TRT’ye girdi. 1982’de kurumdan emekli oluncaya kadar d?? haberler bölümünde çevirmen, televizyonda metin yazar?, ön denetim ve redaksiyon müdürü, program ve yay?n planlama müdürü, genel müdürlük mü?aviri olarak çal??t?. 1989-2000 y?llar? aras?nda Can Yay?nlar?'nda editör, Telos Yay?nlar?'nda editör ve yay?n yönetmeni olarak çal??t?. Ocak 2000'de kö?e yazarl???na ba?lad??? Hürriyet gazetesinden 1 Nisan 2012'de ayr?ld?. 23 Nisan 2012 ile 2 Haziran 2014 tarihleri aras?nda Ayd?nl?k gazetesinde yazd?. ?u anda Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet gazetesinde kö?e yazarl??? yapmaktad?r .

Varl?k dergisinde Türkiye Gazetesi'>Türkiye'de imge, gerçeklik ve benzeri konularda ?iir bilincinin geli?mesini sa?layan yaz?lar yazd?, bu yaz?lar? "?iir ve Gerçeklik" adl? kitab?nda toplad? (4. bask? ?mge Yay?nlar? 2011). Ard?ndan ?iirin biçim, anlam ve ses katmanlar? konular?nda makaleler yazd? ve bunlar? "Tabula Rasa" adl? kitab?nda toplad?. Ayn? kitapta Metin Elo?lu, Turgut Uyar, Edip Cansever ve Cemal Süreyya üzerine nesnel de?erlendirmeler de yer ald? (3. bask?, ?mge Kitabevi 2011). Bunu gelene?e ayk?r? yorumlar getirdi?i "gelenek ve ?iir" konular?nda deneme ve ele?tirilerin yer ald??? ve ?lhan Berk'in poetik anlay???n? aç?klayan yaz?lar?n?n yer ald??? "Yaz?nsal Söylem Üzerine" adl? kitab? yay?mlad? (3. bas?m ?mge Kitabevi 2013). "?iirde Devrim" (3.bas?m, ?mge Kitabevi, 2015) ise modern ?iirin kurucular? olan Aloysius Bertrand, Comte de Lautréamont ve Arthur Rimbaud üzerine yorumlar?n? bir araya getirdi?i önemli kitab?d?r. Bu dört kitapla muhalif bir bak?? aç?s?yla Türk ?iir bilincinin geli?mesine olanak sa?lam??t?r.

?lk ?iiri 1954'te Kaynak dergisinde yay?nland?. Pazar Postas?, Türk Dili, a, De?i?im, Dost, ?iir Sanat?, Papirüs, Soyut, Türkiye Gazetesi'>Türkiye Yaz?lar?, Milliyet Sanat, Yusufçuk, Adam Sanat gibi dergilerde yay?nlanan ?iirleriyle tan?nd?. ?iir üzerine kuramsal yaz?lar ve de?i?ik konularda denemeler, ele?tirel denemeler yazd?.

  • ?iirleri, Frans?zca, Yunanca, Bulgarca, ?talyanca ve Makedonca'ya tercüme edildi.

Onur Belgesi

  • Officier de l'Ordre des Arts et des Lettres (Fransa, 1990)

Üyelikleri

  • Mallarmé Akademisi (Paris, 1983)
  • Uluslararas? ?iir Ara?t?rma Merkezi Muhabiri (Brüksel, 1987)
  • Uluslararas? ?iir Büyük Ödülü Seçici Kurul Üyesi (Liège, 1983, 1992)
  • ?iir ?çin Avrupa-Akdeniz ?iir A?? Kurucu Üyesi (RUEMEB) (Strasbourg, 1996)
  • Fas ?iir Evi Dostlar Kurulu Üyesi (Kazablanka, 1998)
  • Uluslararas? ?iir Evi Genel Kurul Üyesi (Brüksel, 2000)
  • Avrupa ?iir Akademisi Üyesi (Lüksemburg, 2002)

Yap?tlar?

?iirleri

  1. Karg? 1963
  2. Tutanaklar 1967
  3. Kiraz Zaman? 1969
  4. Kar?? Yazg? 1974
  5. Rüzgara Yaz?l?d?r 1979
  6. Elman?n Tarihi 1981
  7. Kentler 1981
  8. Yedi Deryalar Geçsen 1983
  9. Siyasetname 1984
  10. Eski ?iirler 1985
  11. Hayatbilgisi 1986
  12. Zorba ve Ozan 1987
  13. Ba?ak ile Terazi 1989
  14. Burçlar Ku?a?? 1989
  15. Can Yelekleri Tavandad?r 1989
  16. Gürlevik 1990
  17. Gündönümü Gündönümü 1992
  18. Yaz?n Sesi 1994
  19. Uykusuzluk 1996
  20. Mani-Hayy 1998
  21. Evren A?ac? 2000
  22. Ot H?z? 2002
  23. Keskindoreke F?nd?nfalava, (K?rm?z? Yay?nlar?, Ekim 2006)
  24. Magma ve Kör Saat, (K?rm?z? Yay?nlar?, May?s 2007)
  25. A?ustos 1936, Annemin Karn?nda Son Bir Ay (K?rm?z? Yay?nlar?, Ocak 2008)
  26. Bir Ana Heykeli (K?rm?z? Yay?nlar?, Nisan 2008)
  27. René Char'?n Bostan?'nda Sabah Gezintileri (TOPLU ???RLER V. içinde)(K?rm?z? Yay?nlar?,Nisan 2012)
  28. Gündo?an Ko?malar? (TOPLU ???RLER V.içinde) (K?rm?z? Yay?nlar?,Nisan 2012)
  29. ?u Bizim Ömer Kale?i'nin ??leri (TOPLU ???RLER V. içinde( (K?rm?z? Yay?nlar?, Nisan 2012)
  30. Ba?ka Dünyalar da Var Ama Hepsi Bu Dünyada (TOPLU ???RLER V. içinde) (K?rm?z? Yay?nlar?,Nisan 2012)
  31. Yüre?in ?çinde Bir Mühür Gibi (TOPLU ???RLER V. içinde) (K?rm?z? Yay?nlar?, Nisan 2012)
  32. Missa Sine Nomine (TOPLU ???RLER V. içinde) (K?rm?z? Yay?nlar?, Nisan 2012)
  33. Elli Y?l Sonra "Karg?" (VE Yay?nlar?, May?s 2014)
  34. Karadelikte Bir Yolculuk & Tersine ya da Sapk?n Ayetler (Kaynak Yay?nlar?, May?s 2014)
  35. Opera Kahkahas? (VE Yay?nlar?, 2017)
  36. Gençler ?çin 50 Turfanda ?iir (VE Yay?nlar?, 2019)

Seçme ve Toplu ?iir

  1. Güne? Saati (1990)
  2. Seçme ?iirler (1998)
  3. Tekvin, Toplu ?iirler 1 (1994)
  4. Delta, Toplu ?iirler 2 (1994)
  5. Tohum Ölürse, Toplu ?iirler 3 (1994)
  6. Ya?mur Ta??, Toplu ?iirler 4 (1995)
  7. Bütün ?iirlerim 1 (2001)
  8. Bütün ?iirlerim 2 (2002)
  9. Bütün ?iirlerim 3 (2003)
  10. Toplu ?iirler I, Rüzgara En Yak?n Yerde (2010)
  11. Toplu ?iirler II, Susan Denizin Sesiyle (2010)
  12. Toplu ?iirler III, Bir Ba?ka Dil (2010)
  13. Toplu ?iirler IV, ?aman Sözü (2010)
  14. Toplu ?iirler V. Uzaktan Daha Uzak Yak?ndan Daha Yak?n (2012)

Ele?tiri

  1. Yazmasam Olmazd? (Söz ve Yaz?; Tarih Ba???lamaz; Çile Törenleri), Do?an Kitapç?l?k, 2004
  2. Mah?erin Üç Kitab? (Dinozorca; Bu Ne Biçim Memleket; Ya?as?n Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet), Do?an Kitapç?l?k, Nisan 2005

Denemeler ve Siyasi Yaz?lar

  1. ?iir ve Gerçeklik 1986, 1995, 2001, 2011
  2. Söz ve Yaz? 1991, (Yazmasam Olmazd? içinde, 2004)
  3. Tabula Rasa 1992, 2002, 2011
  4. Yaz?nsal Söylem Üzerine 1993, 2002, 2013
  5. Dinozorca 1993, (Mah?erin Üç Kitab? içinde, 2005)
  6. Tarih Ba???lamaz 1994, (Yazmasam Olmazd? içinde, 2004)
  7. Çile Törenleri 1995, (Yazmasam Olmazd? içinde, 2004)
  8. Bu Ne Biçim Memleket 1996, (Mah?erin ÜÇ Kitab? içinde, 2005)
  9. Ya?as?n Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet 1999, (Mah?erin Üç Kitab? içinde, 2005)
  10. ?iirde Devrim 2000, 2008, 2015
  11. Mevsimsiz Yaz?lar 2002
  12. Gördü?ünü Kitaba Yaz, 2002, 2015 (Geni?letilmi? bask?).
  13. Pazar Yaz?lar? 2002
  14. Tersi Yüzü 2003
  15. Is?rgan?n Faydalar? 2004
  16. Yedi Canl? Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet 2004, 2009
  17. 100 Pazar Yaz?s? 2004
  18. Denek Ta?? 2006
  19. Fesatlar Sarmal?nda Türkiye Gazetesi'>Türkiye 2007
  20. Ayk?r? Yaz?lar 1 : Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyetsiz Demokrasi, 2009
  21. Ayk?r? Yaz?lar 2 : Demokrasisiz Demokrasi, 2009
  22. Direnen Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet (2010)
  23. K?rlang?c?n Okuma Uçu?u (2010)
  24. Demokrasi ile Diktatorya Aras?nda (2011)
  25. Cehaletin Rönesans? (2013)
  26. Edebiyattan Politikaya Türkiye Gazetesi'>Türkiye'de Ne Var Ne Yok (2014)
  27. Egemenlik Cehaletindir (2014)
  28. Edebiyat Sadece Edebiyat De?ildir (2015)
  29. Türkiye Gazetesi'>Türkiye'nin S?rat Köprüsü : Aç?l?m Masal? (2015)
  30. ?mam Hatip Saltanat? ve ?mamokrasi (2016)
  31. Edebiyat ve Siyaset Olarak Hayat (2016)
  32. Din ?man Masa Kasa (2016)
  33. Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet'in Üç Fedaisi, "Mahmut Esat Bozkurt, ?ükrü Saraco?lu, Dr.Re?it Galip"(2016)
  34. Ters(ine) Yaz?lar (2016)
  1. Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyet'in ?airi Naz?m Hikmet, Cumhuriyet Gazetesi'>Cumhuriyetsiz ?air Necip Faz?l (2017)
  1. Ba?yücelik Devleti (2018)
  1. Sonun Sonu (2019)
  1. Ortak Ak?ls?zl?k Halleri (2019)
  1. Ya?ar Kemal Türkiye Gazetesi'>Türkiyedir (2020)
  1. AKP'nin K?sa Tarihi (2020)
  1. Türk Ayd?nlanmas? ve Laiklik (2020)

Seçki

  1. Bulgar ?iiri Antolojisi 1971
  2. Ça?da? Bulgar ?iiri Antolojisi 1983 (Ataol Behramo?lu ile birlikte)
  3. Genç Bulgar ?iiri 1984 (F. Erdinç ile birlikte)
  4. Dünya ?iiri Antolojisi 1997 (Ataol Behramo?lu ile birlikte)

Söyle?i

  1. Ne Alt?n Ne Gümü? 1997

Özel Kitap

  1. Agios Ritsos 2016

Çevirileri

?iir Çevirileri (Kitap)

  • Comte de Lautreamont, "Maldoror'un ?ark?lar?",
  • Arthur Rimbaud, "Ben Bir Ba?kas?d?r"
  • Aloysius Bertrand, "Gaspard de la Nuit"
  • Yorgo Seferis, "Bütün ?iirleri" (Herkül Millas ile)
  • Konstantinos Kavafis, "Bütün ?iirleri" (Herkül Millas ile)
  • Yannis Ritsos, "?iirler" (?oanna Kuçuradi ve Herkül Millas ile)
  • Yannis Ritsos, "Erotika" (Herkül Millas ile)
  • Yannis Ritsos, "Graganda"
  • Yannis Ritsos, "Rumluk & Ya?l? Kad?nlar ve Deniz" (Herkül Millas ile)
  • Alain Bosquet, "Evren ?çinde Evren"
  • Alain Bosquet, "Söyle Alain"
  • Rene Char, "Sessiz Oyun"
  • Adonis, "Newyork'a Mezar"
  • Abdüllatif Laabi, "Ac? ve Gülümseme"
  • Nicolas Guillen, "Küba ?ark?lar?"
  • Yevgeni Yevtu?enko, "Zima Kav?a??"

Oyun çevirileri

  • Stanislav Stratiev : Deri Ceket
  • Pablo Neruda : Joaquin Murieta'n?n ?hti?am ve Ölümü
  • Klaus Mann : Ariane Mnouchkine - Mefisto

Çeviri sanat kitaplar?

  • Jean Cassou, Sembolizm Sanat Ansiklopedisi, 1987.
  • Francis Claudon, Romantizm Sanat Ansiklopedisi, 1988.

Roman ve Düzyaz? Çevirileri

  • Paulo Coelho, Simyac? (1996)
  • Jorge Amado, Ölü Deniz (1983,1993)
  • Henri Bosco, Çocuk ve Irmak (1981)
  • Alain Bosquet, Bir Sürgün Ana (1982)
  • Bulgakov, Moliere Efendi (1983, 1990, 2012)
  • Michel del Castillo, Karar Gecesi (1984)
  • Marie Darieussecq, Di?i Domuz (1996)
  • Regis Debray, Zamane Delikanl?s?, (1970, 1990)
  • V.Diakov - S.Kovelev, ?lkça? Tarihi, Cilt 1 (1987, 2008)
  • V.Diakov - S.Kovelev, ?lkça? Tarihi, Cilt 2 (2008)
  • Marguerite Duras, Sevgili (1985)
  • Paul Eluard, Ozan ve Gölgesi (1984)
  • Alain Fournier, Ads?z Ülke (1981)
  • Carlos Fuentes, Yan?k Sular (1985, 1996)
  • Dora Gabe, Ufac?kt?m (1981)
  • Panait ?strati, Baragan'?n Devedikenleri (1981)
  • Milan Kundera, Sapt?r?lm?? Vasiyetler (1993)
  • Milan Kundera, Yava?l?k (1995)
  • Karl Marx, Fransa'da S?n?f Mücadeleleri (1967) (M.E. ad?yla)
  • Henry Miller, Paris Söyle?ileri (1991)
  • Paul Nizan, Fesat (1975, 1996)
  • Konzaburo Oe, Bir Ki?isel Sorun (1994) (Hepa Çopurgil ad?yla)
  • Ostroviski (Yunus Çak?r ad?yla) , Kas?rga Çocuklar? (1973)
  • Pascale Rose, Avc? S?f?r (1997)
  • Tayeb Salah, Göç Mevsimi (1982)
  • Pierre Schoendoerffer, Krala Veda (1970, 1990)
  • Luandino Vieira, Domingos'un Gerçek Hayat? (1976)
  • N.V.Yeliseva - A.Z.Manfred, Yak?n Ça?lar Tarihi (1975, 2009)

Ödülleri

Edebiyat Ödülü

  • May Edebiyat Ödülü (1968)
  • Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü (1978)
  • Dünya Kitap Y?l?n Kitab? Ödülü (Uykusuzluk ile) (1996)
  • Abdi ?pekçi Dostluk Özel Ödülü (1999)
  • Truva Kültür-Sanat Ödülleri ?iir Ödülü (2002)
  • MAX JACOB ?iir Ödülü (Fransa, 2006)
  • Melih Cevdet Anday ?iir Ödülü (2007)
  • D?an?sos ?iir Ödülü (2009)
  • PEN Türkiye Gazetesi'>Türkiye ?iir Ödülü (2010)
  • PENYO PENEV Uluslararas? ?iir Ödülü (Bulgaristan, 2010)
  • Çeviri Derne?i Onur Ödülü - Ülker ?nce ile birlikte (2010)

Gazetecilik Ödülü

  • Türkiye Gazetesi'>Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Röportaj Ba?ar? Ödülü (2001)
  • Bülent Dikmener Özel Jüri Ödülü (2004)
  • Ça?da? Gazeteciler Derne?i "Mustafa Ekmekçi Gazetecilik Ödülü" (2006)
  • Avrupa Atatürkçü Dü?ünce Dernekleri Federasyonu "Atatürkçü Ayd?nlanma Ödülü" (2009)

Hakk?nda Yaz?lanlar

  • Celal Soycan, "Mevsimsiz Bir ?air: Özdemir ?nce", Dünya Kitap, 2005.
  • Soner Akp?nar, "Özdemir ?nce'nin Hayat?-Sanat? ve ?iirleri Üzerine" (Doktora Tezi) Ankara, 2007.
Kategoriler
Platformlar