Mustafa Balbay / Cumhuriyet
Siyaset / Güncel
Email adresi: mustafabalbay35@gmail.com

Mustafa Ali Balbay (d. 8 Ağustos 1960, Güney, Yeşilova), Türk gazeteci, siyasetçi ve yazar.

24. Dönem 25. Dönem 26. Dönem İzmir 2 . Bölge milletvekili, Cumhuriyet Gazetesi Vakfı Yönetim Kurulu üyesi, Cumhuriyet Gazetesi Yayın Kurulu üyesi, Cumhuriyet Gazetesi eski Ankara Temsilcisi, Cumhuriyet Gazetesi'nin baş sayfasında Gündem adlı köşenin yazarı olan Balbay’ın gezi, inceleme, biyografi, siyaset, tiyatro oyunu ve çocuk edebiyatı alanında 51 kitabı vardır.

6 Mart 2009 da hükûmeti düşürmeye teşebbüs suçlamasıyla tutuklandı. 5 Ağustos 2013'te İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından karara bağlanan Ergenekon davasında 34 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı. 9 Aralık 2013 tarihinde tahliye edildi, 10 Aralık 2013 tarihinde milletvekili yemini ederek göreve başladı. 1 Temmuz 2019’da Ergenekon Davası kapsamında hakkındaki bütün suçlamalardan beraat etti. Balbay, evli ve iki çocuk babasıdır.

Yaşamı

1960 yılında Burdur’un Yeşilova ilçesine bağlı Güney köyünde doğdu. İlkokulu doğduğu köyde, ortaokul ve liseyi Aydın'ın Nazilli ilçesinde okudu.

1981 yılında Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi'ni birincilikle bitirdi.

Gazetecilik yaşamı

Öğrenciliği sırasında 1980’de İzmir'in yerel yayın organı Gazete İzmir'de gazeteciliğe başladı. 1981'de Milliyet Gazetesi İzmir bürosunda ve daha sonra Cumhuriyet Gazetesi İzmir bürosunda muhabir olarak çalıştı. 1985'te Cumhuriyet Gazetesi İzmir Bürosu İstihbarat Şefi, 1989'da Cumhuriyet Gazetesi Ankara Bürosu Haber Müdürü, 1992'de Cumhuriyet Gazetesi İstanbul Haber Merkezi Müdürü oldu. 1993 yılında Cumhuriyet Gazetesi'nin Ankara Temsilcisi oldu. 1993'ten itibaren köşe yazarlığına başladı. Gazetenin baş sayfasında, daha önce Uğur Mumcu'nun Gözlem başlıklı köşe yazılarının yayımlandığı köşede “Gündem” başlıklı köşe yazılarını yayımlayan Balbay, köşe yazarlığı ve gazetenin Ankara Temsilciliği görevini birlikte yürüttü.

TV ve radyo programları

Balbay, Cumhuriyet Gazetesi Ankara temsilciliğini sürdürmekte iken 1996 - 2003 yılları arasında TRT’de yayımlanan “Pazar Panorama” adlı haber programına yorumcu olarak katıldı; 1996 - 2009 yılları arasında hafta içi her sabah Ümit Zileli'nin yaptığı radyo programına 15 dakika günlük yorumla katıldı. 1999 - 2003 yılları arasında NTV'de Emin Çölaşan ve Yavuz Donat'la birlikte “Kapalı Kapılar Ardında” adlı haftalık tartışma programını yaptı. 2004-2009 arasında Avrasya TV adlı televizyon kanalında Emin Çölaşan ile birlikte haftanın olaylarının tartışıldığı “Ankara Rüzgarı” adlı bir programını gerçekleştirdi.

Yazarlığı

Gazeteci-köşe yazarı ve yönetici kimliğinin yanı sıra siyaset, güncel konular ve gezi içerikli otuz iki kitap kaleme almıştır.

Ergenekon davası

Balbay, 1 Temmuz 2008 sabahı Ergenekon soruşturması kapsamında Ankara'daki evinde gözaltına alındı. Balbay'ı evinde gözaltına alan polisler tarafından Balbay’ın evinde yapılan aramanın ardından bilgisayarına el konuldu ve kendisi sivil polislerin eşliğinde evden çıkarılarak gözaltına alındı. Susma hakkını kullandığını belirten Balbay, 5 Temmuz 2008 günü mahkeme tarafından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Balbay, mahkeme çıkışı yaptığı açıklamada kendisini "terör yaralısı" hissettiğini belirtti.

Mustafa Balbay, 5 Mart 2009 Perşembe günü sabahı, Ergenekon soruşturması kapsamında ikinci kez gözaltına alındı. 6 Mart 2009 günü çıkarıldığı mahkeme tarafından hükümeti düşürmeye teşebbüs suçlamasıyla tutuklandı. Balbay’ın hükûmeti düşürme teşebbüsüyle suçlaması bilgisayarından elde edildiği ileri sürülen ve “darbe günlüğü” diye anılan notlara dayanır. Balbay’a atfedilen bu günlüklere dayanarak Balbay’ın İlhan Selçuk ve diğer Cumhuriyet Gazetesi yazarları ve bazı komutanlar ile birlikte 2000-2005 yılları arasında askeri darbe planları yaptığı iddiası ortaya atlmıştır. Günlüklerin bir bölümü 16 Mart 2009 günü tempo24.com.tr internet haber sitesinde yayınlanmıştır. 24 Mart 2009 günü avukatı aracılığıyla bir açıklama yapan Balbay, kendisine ait olduğu ileri sürülen günlüklerle ilgili olarak, "Medyada tartışılan şekilde bir günlüğüm yoktur. Birbirinden farklı notlar montaj yapılarak birileri tarafından işlenmiş, yorumlar eklenmiş ve tahrif edilmiştir" dedi.

6 Mart 2009'da beri Silivri Cezaevi'nde tutuklu bulunan Balbay, Ergenekon davasında hükûmeti ve meclisi ortadan kaldırmaya teşebbüs suçlamasıyla yargılanmakta ve 28 Şubat 2011’den bu yana bir hücrede tutulmaktaydı. Balbay, 9 Aralık 2013 tarihinde tahliye edildi. Ergenekon Davası'nın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin verdiği kararı 21 Nisan 2016 tarihinde bozdu.

Cumhuriyet gazetesi Ankara temsilciliği görevi, 12 Nisan 2010 tarihinde, tutukluluk hali ileri sürülerek Utku Çakırözer'e devredilen Balbay, kitap yazmayı ve köşe yazılarını ve kitap yazmayı cezaevi koşullarının elverdiği ölçüde sürdürür.

Milletvekili seçilmesi

Balbay, 12 Haziran 2011'de yapılan genel seçimde Cumhuriyet Halk Partisi'nden aday oldu ve İzmir 2. Bölge milletvekili seçilmiştir. Ardından Haziran 2015 ve Kasım 2015 seçimlerinde tekrar seçilmiştir.

Tahliye girişimleri

Milletvekili seçilmesinin ardından tahliye talebinde bulunan Balbay'ın talebi, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedildi.

"3. Yargı Paketi" olarak bilen “Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yoluyla İlişkin Deva Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun Tasarısı”nın TBMM'den geçip yasalaşmasından hemen sonra 5 Temmuz 2012 günü tahliyesini tekrar talep etti.; bu talep de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedildi. 9 Aralık 2013 tarihinde tahliye edildi.

Tahliyesi

Anayasa Mahkemesi, Mustafa Balbay'ın adil yargılanma ve uzun tutuklulukla ilgili başvurusunu değerlendirerek, haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Bu kararın ardından Mustafa Balbay'ın avukatı, hemen İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne tahliyesi için başvurdu. Talebi değerlendiren mahkeme Anayasa Mahkemesi'nin kararına uyarak tahliyesine karar verdi ve 9 Aralık 2013 tarihinde Mustafa Balbay tahliye edildi.

Ödülleri

  • Sertel Demokrasi Ödülü, 2004 
  • Dil Derneği Kerim Afşar Ödülü, 2013 

Kitapları

  • Dönekrasi (1996)
  • Türban Kime Kurban (1997)
  • Ülkelere Değil Savaşa Düşmanım (1997)
  • Copokrasi (1997)
  • Cepokrasi (1998)
  • Balkanlar (1998)
  • Orta(daki) Asya Ülkeleri (1999)
  • Yemen Türkler Mezarlığı (2000)
  • Affedersin La Fontaine (2000)
  • Yürüt Ya Kulum Demireller Tarihinde 2. Yahya Vak'ası (2001)
  • Güvercin, Kurt, Bir de Arı Ele Geçirince İktidarı (2002)
  • Çin'in Uzun Yürüyüşü (2003)
  • Afrika'nın Uçlarında (2003)
  • Tarihin Arka Odası: Amerika (2005)
  • İran Raporu (2006)
  • Suriye Raporu (2006)
  • Irak Bataklığında Türk-Amerikan İlişkileri (2007)
  • Devlet ve İslam (2007)
  • Heyecan Yaşlanmaz (2007)
  • Çanakkale'den Avustralya'ya ANZAK TÜRKLERİ (2008)
  • 12 Eylül Sol-Kırımı, 78'liler (2008)
  • Nasreddin Hoca ile Eşeği (2009)
  • Nasreddin Hoca ile Çocuklar (2009)
  • Silivri Toplama Kampı ZULÜMHANE (2010)
  • Düşünüyorum Öyleyse Sanığım ZULÜMNAME (2011)
  • Demokrasi Tanrısı ZULÜMDAR (2011)
  • Gülümsemek Direnmektir (2012)
  • Halit Çelenk Anlatıyor – Denizlerin Davası(2012)
  • "O Mektubu Yazan Bendim..." (2012)
  • Yargıtatör (2013)
  • Savunma (2013)
  • Geçmişten Geleceğe Türkiye Gazetesi'>Türkiye (2014)
  • Cumhuriyetin İkinci Yüzyılı (2016)
  • Sü-Lale Devri (2016)
  • Nasrettin Hoca (2017)
  • İnsanı ve Devleti Yaşatmak İçin Hayır (2017)
  • Vicdanın Ayak Sesleri: Yürüyüş (2017)
  • Savaşın ve Barışın Kahramanı Dünya Lideri ATATÜRK (2017)
  • İktidar Kıskacında Din (2018)
  • Aşkın ve Direnişin Şairi Nazım Hikmet (2018)
  • Gelecek Cumhuriyetin Köklerinde BÖYLE GİTMEZ (2018)
  • Köleliğe Kaçış (2018)
  • Pes Etmeyen Kalem Sabahattin Ali (2019)
  • Gönül Gözünde Bin Bir Renk Aşık Veysel (2019)
  • Bitmeyen Deniz Gezmiş (2019)
  • Suriye Türkiye Gazetesi'>Türkiye’ye Girdi Göç Dalgası (2019)
  • Kalpaksız Kuvayı Milliyeci Uğur Mumcu (2020)
  • Kemalizmin Centilmen Devrimcisi Ahmet Taner Kışlalı (2020)
  • Salkım Söğüt (2020)
  • Küre-selleşme Türkiye Gazetesi'>Türkiye ve Dünyaya Genel Bakış (2020)
  • Son Başkent Ankara (2021)